İran'da Kuraklık ve Yanlış Sulama Zemin Çökmesine Yol Açıyor

İran'da son yıllarda artan kuraklık ve yanlış sulamanın tetiklediği, obruk ve zemin çökmeleri", tarım arazileri ve yaşam alanlarını olumsuz yönde etkilerken, bu duruma neden olan bölgelerde yaşayan insanların göç etmesine yol açıyor.

Zaman zaman yolların çökmesine, bina ve köprülerin dökülüp yıkılmasına sebep olan zemin çökmesi, su ve doğal gaz hatlarına zarar verirken, akaryakıt istasyonları ve petrol nakil hatlarında patlama ve yangınlara neden oluyor.

Başkent Tahran'daki zemin çökmesi oranının Avrupa Birliği ülkelerine kıyasla 90 katı olduğu öne sürülürken, uzmanlar, zemin çökmesini "bir memleketin ölüm göstergesi" olarak nitelendiriyor.

İranlı çevre uzmanı Ruzbe İskenderi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ülkesindeki söz konusu sorunun nedenlerini değerlendirdi.

İskenderi, "Toprak çökmesi yavaş yavaş meydana gelen bir durumdur. Nedeni, toprakta daha önce suyla dolmuş gözeneklerin boşalması ile suyu tutan katmanın bozulmasıdır. Bu da toprak katmanlarının birbirinin üzerine yığılmasına ve zeminin şekil değiştirmesine sebep olmaktadır. Bu şekil değişikliği bazen bir obruk bazen de geniş bir alanın çökmesiyle kendini gösterir." dedi.

İranlı yetkililerin çökmelerle ilgili kamuoyunu bilgilendirmekten kaçındığın söyleyen İskenderi, "İran Harita Genel Müdürlüğü, bu konudaki bilgileri ilgili makamlara ilettiğini belirtiyor. Söz konusu bilginin halktan gizlenmesinin nedenini ise toplum huzuru ve psikolojisini korumak olarak açıklıyor." ifadelerini kullandı.

"Sessiz deprem"

Arazi çökmesinin yapılar üzerindeki olumsuz etkilerine değinen İranlı uzman, bir binanın temelinin altında boşluk oluşmasının o binanın yıkılmasına sebep olacağına işaret ederek, zemin çökmesinin "sessiz deprem" olduğunu kaydetti.

İskenderi, "Yol ve caddeler üzerinde önemli etkileri olan zemin çökmesi, doğal gaz, su ve elektrik hatlarının kopmasına neden olabileceği gibi baraj, köprü, enerji santralleri gibi altyapı tesislerini de ciddi şekilde etkileyebilmektedir." değerlendirmesinde bulundu.

İran Yol ve Şehircilik Araştırmaları Kurulu Üyesi Ali Beytüllahi'nin "İran nüfusunun yüzde 49'unun bulunduğu bölgede zemin çökme riskinin bulunduğu" yönündeki açıklamasını hatırlatan İskenderi, "Bu açıklama durumun ne kadar kritik olduğunu ortaya koyuyor. İran nüfusunun yaklaşık yarısı toprak kayma riskinin yüksek olduğu bölgelerde yaşıyor. Arasında tarım arazilerinin de bulunduğu bu yerler, ülke yüz ölçümünün yaklaşık yüzde 11'ini oluşturuyor." bilgisini paylaştı.

İsfahan en büyük toprak çökmesi riskiyle karşı karşıya

En fazla çökme riskinin Tahran, Horasan Rezevi ve İsfahan'da olduğunu dile getiren İskenderi, "Bu günlerde İsfahan'daki tarihi yapılara ilişkin birçok raporun yayımlandığına şahitlik ediyoruz. Birçoğunda 45 derecelik büyük çatlaklar meydana geldi." dedi.

Tarım arazilerinde toprak çökmesinin göçe neden olduğuna değinen İskenderi, "Geçimini tarım ve hayvancılıkla yapan köylü, göç etmek zorunda kalıyor, bu da sosyal sorunların artmasına neden oluyor." ifadelerini kullandı.

Zemin çökmesine karşı İran yönetiminin ???????politikalarını eleştiren İskenderi, krizin çözümüyle ilgili şu tavsiyelerde bulundu:

"İran büyük bir toprak çökmesi kriziyle karşı karşıya. Ülke yöneticileri bu krizi çözmek için kapsamlı bir harita hazırlamalı ve bölgeleri risk oranlarına göre sınıflandırmalıdırlar. Uzun vadeli bir politika uygulamalı ve İran'ın bölgesel planlama ve kalkınma programlarında su kriziyle uyumlu projeler ortaya koymalıdırlar. Su faaliyetleri kademeli olarak tasarrufa odaklı olmalı ve insanlara suyu dikkatli kullanmayı öğretmelidirler."

İran Tarım Çevre Doğal Afetler Göçmenler Dünya Güncel Haberler